MOOIE BELEIDSNOTA’S VERANDEREN MENSEN NIET

Marijke van den Broek wist als psycholoog via allerlei interessante omwentelingen in haar carrière uit te groeien tot directeur Personeel, Management en Organisatieontwikkeling Dienst Justitiële Inrichtingen bij het Ministerie van Veiligheid en Justitie.

In de voetsporen van… of toch niet
Als middelbare scholier hielp ze haar vader, een prominente schoolpsycholoog, met het verzamelen en scoren van testen. Later ging ze, net als een van haar broers, psychologie studeren. “Dat mijn vader een psycholoog was, heeft mijn keuze voor deze studie niet bewust beïnvloed. Ik kan het mij niet eens herinneren dat mijn vader thuis over zijn werk sprak.” Kennelijk waren er ergens in dit huishouden toch de interesse in de medemens en diens psychische processen die twee kinderen bewoog om voor de studie psychologie te kiezen.

‘Ik miste iets’
Marijke werkte tijdens haar studie regelmatig als testpsycholoog en dat werd uiteindelijk ook haar eerste baan. ‘Testen van mensen vond ik altijd fascinerend. Ik was vooral geïnteresseerd in de analyses van de scores en het beeld dat zij van de persoon konden schetsen. Dat ik op die manier een organisatie kon helpen met de juiste mens op de juiste plek, gaf mij het gevoel van goed bezig te zijn. Maar ik miste iets. Soms zag ik in het gesprek met iemand dat er potentie in hem of haar zat die met de testen niet zichtbaar werd. Dat betekende dat die persoon niet aangenomen kon worden, terwijl ik ervan overtuigd was dat hij of zij wel een toegevoegde waarde kon hebben voor het bedrijf.’

Psycholoog als leidinggevende
Als testpsycholoog en materiedeskundige maakte Marijke zo een goede indruk bij haar opdrachtgever, de Belastingdienst, dat ze als 28-jarige werd gevraagd mee te helpen met het opzetten van een selectiecentrum. In eerste instantie onder supervisie van een ervaren collega, maar heel gauw nam ze de leiding van het centrum over. Deze eerste functie als leidinggevende beviel haar zodanig dat ze tien jaar later zonder aarzeling ja zei tegen de functie van hoofd bedrijfsvoering bij de Douane. Dat betekende voor haar ook de overstap van staf naar lijn.

Vanaf dat moment heeft Marijke niet meer het gevoel gehad dat ze in haar werk met psychologie bezig was. ‘Toen ik leiding gaf aan het selectiecentrum had ik dat nog wel. Ik zat niet meer in de uitvoering, maar ik besprak het onderwerp wel dagelijks met mijn medewerkers, daarom had ik toch nog een indruk dat ik met het vak bezig was.’

Grenzen van maakbaarheid
Voor het werk dat Marijke nu doet hoeft zij geen psycholoog te zijn. Wel weet zij haar psychologische kennis goed toe te passen in haar manier van leidinggeven. Vooral de positieve psychologie heeft haar aandacht. Wat ze tijdens haar werk als testpsycholoog heeft gemist – aandacht voor het potentieel van de persoon – heeft ze als leidinggevende in overvloed toegepast. ‘Ik vond het altijd interessant om te ontdekken wat een persoon beweegt, waar zijn krachten zitten en hoe hij of zij zich kan ontwikkelen. Want alleen als je mensen vanuit hun sterkte bekijkt, kun je goede teams smeden. Ik vind het heerlijk om een team  medewerkers te coachen en te laten excelleren. Ik maak puzzels kloppend door iedereen in zijn kracht te zetten. Dat betekent ook dat ik heel goed de grenzen van maakbaarheid zie, zowel in een persoon als in de organisatie. Veranderprocessen hadden altijd al mijn aandacht, maar ik merkte ook al vrij snel dat niet alles veranderd kan worden hoe hard je ook duwt of wilt.’

Vakvrouw
Marijkes kijk op haar medewerkers en haar zakelijke houding van sturing op resultaten heeft haar naar steeds hogere posities gebracht. Van een eerste leidinggevende positie waar ze leiding gaf aan 30 medewerkers, via verschillende directeursfuncties bij de Belastingdienst en Auditdienst, naar de huidige functie waar ze met een team van 40 professionals een P&O-beleid uitstippelt voor 15.000 medewerkers. ‘Leidinggeven vind ik geweldig en dat wil ik blijven doen, maar soms mis ik toch het contact met de echte werkvloer. Ik mis de passie die een vakvrouw kan hebben.’ Maar de passie die Marijke tentoonspreidt als ze over de medewerkers en haar werk als leidinggevende praat zou niet echt groter kunnen zijn. Leidinggeven is ook een vak, en middels haar carrière heeft Marijke duidelijk bewezen dat ze een vakvrouw is.